Παιδιά και καραντίνα

 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΙΚΡΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ.

(Written by Joy D. Osofsky, PhD & Harold J. Osofsky. M.D., Ph.D. 'Terrorism and Disaster Coalition for Child and Family Resilience' .Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης (IPA) και μεταφράστηκε στα Ελληνικά από την κα Αμίνα Μοσκώφ , κλινική ψυχολόγο και υποψήφιο μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας.)

Ο κοροναϊός (Covid-19) είναι μια πανδημία. Το ευτυχές είναι ότι πολύ λίγα παιδιά έχουν αρρωστήσει και από αυτά η πλειοψηφία αποτελούν ελαφρές περιπτώσεις. Εκείνο όμως που επηρεάζει πολύ τα παιδιά είναι η καραντίνα και το άγχος των γονέων και γενικότερα των ενηλίκων που τα περιβάλλoυν. Οι ενήλικες έχουν την τάση να πιστεύουν ότι τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τις αλλαγές και το διάχυτο άγχος που επικρατεί, και τείνουν να παραγνωρίζουν την μεγάλη παρατηρητικότητά τους και ευαισθησία τους προς ότι συμβαίνει γύρω τους. Ας δούμε μερικούς από τους τρόπους που αντιδρούν τα παιδιά και πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε. Συνήθεις παιδικές αντιδράσεις στο τραύμα:

1. Συχνό κλάμα, υπερκινητικότητα, δυσκολίες στον ύπνο και κατά τη διάρκεια του ύπνου, εφιάλτες, προσκόλληση προς τους σημαντικούς άλλους, φόβος αποχωρισμού από τους σημαντικούς άλλους, επαναλαμβανόμενο παιχνίδι (μπορεί να επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά κάτι που άκουσαν, μπορεί να επιδεικνύουν ιδιαίτερη φροντίδα για τις κούκλες τους ή τα χνουδωτά ζωάκια τους, πχ να τα κρύβουν, να τα σκεπάζουν).

2. Μερικά παιδιά μπορεί να γίνουν πολύ επιθετικά και θυμωμένα. Άλλα τείνουν να αποσύρονται από κάθε αλληλεπίδραση. Κάποια μπορεί να συμπεριφέρονται σαν να είναι μικρότερα από την ηλικία τους, να λερώνουν τον εαυτό τους, να ζητάνε μπιμπερό αντί για ποτήρι, να ζητάνε παιδική κρέμα ή και να αρνούνται να φάνε, ή να μιλάνε όπως τα μικρότερα παιδιά.

3. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ψυχική πίεση που βιώνουν τα άτομα που τα φροντίζουν. Επηρεάζει την ικανότητα τους να διατηρήσουν σταθερό το επίπεδο λειτουργείας τους και επηρεάζει και τα συναισθήματα τους. Τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να μιλήσουν για τον φόβο τους και την αναστάτωση τους. Οι ενήλικες μπορούν να τα προστατέψουν μόνο εφόσον έχουν συνείδηση της θλίψης των παιδιών.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

1. Διατηρήστε ένα πρόγραμμα. Η διατήρηση μιας ρουτίνας είναι πάρα πολύ σημαντική για τα μικρά παιδιά. Οι καταστροφές, η ακούσια απομόνωση και άλλες τραυματικές καταστάσεις τείνουν να αναστατώνουν το πρόγραμμα τους. Όταν καταφέρνουμε να δημιουργήσουμε καινούργιες σταθερές συνήθειες ή να επαναφέρουμε κάποιες από αυτές που έχουν αναστατωθεί δημιουργούμε για το παιδί μια αίσθηση ασφάλειας. Είναι ιδιαιτέρως βοηθητικό να τηρούμε σταθερές ώρες στα γεύματα και στις ώρες ύπνου, να ορίζουμε μια συγκεκριμένη ώρα που θα παίξουμε μαζί τους, που θα τους διαβάσουμε ή ακόμα που θα τραγουδήσουμε μαζί τους.

2. Υποστηρίξτε τα παιδιά σας. Η υποστήριξη των γονιών και των σημαντικών άλλων έχει ιδιαίτερη αξία κατά την περίοδο αλλά και αμέσως μετά το τέλος μιας μεγάλης κρίσης. Οι γονείς μπορεί να είναι ωσεί παρόντες αλλά όχι πραγματικά συναισθηματικά διαθέσιμοι, κατακλεισμένοι οι ίδιοι από μεγάλη ψυχική πίεση. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να προσφέρουν ψυχικό χώρο και χρόνο στα παιδιά με στόχο να τα ηρεμήσουν και να τα καθησυχάσουν.

3. Προσφέρετε επεξηγήσεις περί των αλλαγών. Τα μικρά παιδιά μπορεί να μην καταλαβαίνουν τον λόγο που άλλαξε κάτι (το γιατί να μην μπορούν να βγουν εξω να παίξουν με τους φίλους τους) αλλά τουλάχιστον η επικοινωνία μαζί τους θα τα βοηθήσει να νιώσουν υποστηριγμένα. Έχει σημασία οι επεξηγήσεις μας να προσφέρονται σε γλώσσα κατάλληλα προσαρμοσμένη στην ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνονται. Κρατάμε τις επεξηγήσεις μας απλές.

4. Φροντίστε τον εαυτό σας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ακόμα και όταν τα παιδιά δεν είναι απευθείας εκτεθειμένα στο τραύμα, συναισθάνονται το στρες που έχει καταβάλλει τα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενήλικες στο σπίτι.

5. Αν τα μικρά παιδιά έχουν σταλεί να φιλοξενηθούν από μέλη της οικογένειας σε μια άλλη πόλη είναι πολύ σημαντικό να επικοινωνούμε μαζί τους όσο πιο συχνά γίνεται μέσα στην ημέρα αλλά και πριν την ώρα του ύπνου. Εάν παραμένουν σπίτι καλό είναι να επικοινωνούν με άλλα παιδάκια μέσω των ηλεκτρονικών μέσων.

ΥΓ. Ευχαριστώ πολύ τον ψυχολόγο του Κέντρου Κοινότητας του δήμου Ξηρομέρου Θανάση Καλογερόπουλου για τη διάθεση του άρθρου.

Φθινόπωρο

 Το φθινόπωρο προχώρησε για τα καλά....Κι εμείς με τα υλικά που μας δίνει απλόχερα η φύση φτιάξαμε τη μάσκα του φθινοπώρου, την κυρία Φθινοπωρίνα, στάμπες από φύλλα και δεντράκια...

Ελιά

 

Ελιά

 Είναι Νοέμβρης. Ζούμε στο Ξηρόμερο Αιτ.νίας, έναν ευλογημένο τόπο, με υπέροχη φύση ή οποία μας δίνει τον υπερπολύτιμο καρπό της ελιάς. Η ελιά, και το ελαιόλαδο που αποτελούν  ίσως το σημαντικότερο στοιχείο της μεσογειακής διατροφής και που καλλιεργείται και χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, τη νότια κυρίως, από την αρχαιότητα. Η χρήση της, εκτός από τη βρώση, είναι γνωστή στη φαρμακευτική από τα αρχαία χρόνια. Το project μας ξεκίνησε και συνεχίζεται μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, μετρήσαμε ελιές, φέραμε ελιές στο σχολείο, φάγαμε ελιές, δοκιμάσαμε λαδάκι, ενώ εκφραστήκαμε καλλιτεχνικά με αφορμή την ελιά και χρησιμοποιώντας ελιά. Γίναμε και μάρτυρες της επεξεργασίας της ελιάς στο ελαιοτριβείο στο Βασιλόπουλο. Ένα υπέροχο ταξίδι, μάθησης και δημιουργίας μέσω της ελίτσας μας....

Μαθηματικά και τέχνη.

 Είναι πλέον γνωστό ότι η τέχνη μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης των παιδιών. Με αφορμή τον πίνακα του Πωλ Κλεε, μάθαμε τις τεθλασμένες γραμμές. Είχαμε μάθει πριν από λίγο καιρό τις ευθείες και τις καμπύλες και μάθαμε να τις διακρίνουμε, Και μια πρώτη κουβέντα επίσης για κλειστές τεθλασμένες γραμμές που δημιουργούν σχήματα (αστέρι, τρίγωνο). Τρομερή εντύπωση έκανε το γεγονός ότι νήπιο εντόπισε ότι ένα τρίγωνο είναι μια κλειστή τεθλασμένη γραμμή. 

Με όχημα την τέχνη φτιάχνουμε κόσμους μαγικούς....

 Αφού διαβάσαμε για τους ναΐφ ζωγράφους, και το παραμύθι "ο κηπουρός της φύσης",  πειραματιστήκαμε κι εμείς με χρώματα και τεχνικές για να δημιουργήσουμε δύο πίνακες ομαδικούς, φθινοπωρινά τοπία.  

Μίξεις χρωμάτων

 Βάλαμε μπουγάδα. Ανακατεύτηκαν τα χρωματιστά, τα άσπρα, τα σκούρα κι έτσι....μάθαμε ότι από τα βασικά χρώματα, προέρχονται τα συμπληρωματικά....

Η σημασία των παραμυθιών στα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Η ανάγνωση παραμυθιών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία, η οποία έχει εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά οφέλη, ενώ ταυτόχρονα είναι ένας τρόπος να περάσουν οι γονείς ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους και να ψυχαγωγηθούν αμφότεροι.

Τα παραμύθια βοηθούν τα νήπια, να δημιουργήσουν τις στάσεις και τις δεξιότητες εκείνες, έτσι ώστε σταδιακά να κατακτηθεί αυτό που λέμε "γραμματισμός" ,η κατάκτηση δηλαδή του γραπτού λόγου. Συμβάλλουν σημαντικά με αυτόν τον τρόπο στην προετοιμασία των μικρών μαθητών να μάθουν πιο εύκολα τους μηχανισμούς της γραφής και της ανάγνωσης αργότερα στο δημοτικό. Σε αυτό συμβάλλει και το γεγονός ότι μέσα από τα παραμύθια, τα παιδιά μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τη γραφή (τα γράμματα), από τις εικόνες, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται η μνήμη και η συγκέντρωση τους, σημαντικές δεξιότητες για την εξασφάλιση της μετέπειτα σχολικής επιτυχία.

Ένα πολύ σημαντικό όφελος από την ανάγνωση παραμυθιών είναι η ανάπτυξη της φαντασίας των παιδιών καθώς και ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου τους. Τα παραμύθια μπορούν να λειτουργήσουν σαν το όχημα που θα ταξιδέψει το παιδί (και τον ενήλικα) σε φανταστικούς, πολύχρωμους κόσμους, μέσα στο οποίους το οποίο το παιδί μπορεί να εκφραστεί πιο εύκολα και πιο ελεύθερα απ' ότι στον πολύπλοκο, γκρίζο πραγματικό κόσμο.

Δημιουργείται παράλληλα, από πολύ μικρή ηλικία μια θετική στάση απέναντι στη φιλαναγνωσία. Είναι γνωστό ότι ένα παιδί που διαβάζει, θα γίνει αν μη τι άλλο, ένας ενήλικας που σκέφτεται.

Τέλος, είναι ένας τρόπος, οι ενήλικες να περνάνε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά. Η ανάγνωση ενός παραμυθιού στο σπίτι για παράδειγμα, ενισχύει περισσότερο τη σχέση ανάμεσα σε παιδί και γονέα, καθώς μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για συζήτηση για θέματα που απασχολούν τα παιδιά, για την υιοθέτηση κοινωνικών δεξιοτήτων, μέσα από το παράδειγμα ή το αντιπαράδειγμα των ηρώων καθώς επίσης είναι και ένας τρόπος για την εκτόνωση κάποιας έντασης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Για όλους τους παραπάνω λόγους αλλά και για ακόμη περισσότερους, είναι σημαντική η επαφή των μικρών παιδιών με τον φανταστικό κόσμο των παραμυθιών συστηματικά και από πολύ μικρή ηλικία. Είναι γνωστός άλλωστε ο διάλογος με τον Αϊνστάιν, τον οποίο κάποτε τον ρώτησε κάποιος γονέας τι να κάνει για να γίνει το παιδί του πιο έξυπνο κι εκείνος απάντησε: "Διάβαζέ του παραμύθια. Κι αν θέλεις να γίνει ακόμη πιο έξυπνο, διάβασέ του  ακόμη περισσότερα παραμύθια. "

Αλεξάνδρα Κουμέλη

Νηπιαγωγός